Waar is de dobbelsteen?

De komende weken hebben we de laatste commissie- en raadsronde in het nieuwe jaar. Dan volgt in februari nog de laatste raadsvergadering voor de gemeenteraadsverkiezingen. En tussendoor volgt ook nog de benoeming van onze nieuwe burgemeester. Dat betekent dat er een aantal grote dossiers nu op tafel liggen.

Omdat we de komende dertig jaar grote delen van onze riolering moeten vervangen, vooral in de wijken die in de groeikernperiode zijn aangelegd, en bovendien nu andere eisen hieraan worden gesteld, hebben we de rioolheffing al behoorlijk moeten ophogen. Toen we in de begrotingsraad een discussie hadden of we die stijging niet gefaseerd moesten invoeren, ontraadde wethouder Bert Rebel dit, omdat de effecten van Stad en Lande hier ook niet in waren verwerkt. Het waren niet zijn letterlijke woorden, maar hier kwam het wel op neer.

De plannen voor Stad en Lande staan nu weer op de agenda. Er ligt nog een interessante afweging op tafel: zetten we in op vergroening of bieden we juist ruimte voor parkeren. Maar ook het financiële plaatje begint  zorgen te baren. Ongeveer 3,5 jaar geleden, tijdens de formatie, kwam uit het niets een bericht op tafel dat de plannen voor de renovatie in Stad en Lande niet € 9 miljoen zouden bedragen, maar ongeveer het dubbele. Ik heb toen op deze website daar nog wat over geschreven. Uiteindelijk hebben we daar een financiële dekking voor gevonden.

De winstwaarschuwing van wethouder Bert Rebel, een maand geleden, was niet voor niets, zo blijkt nu.  Er moet namelijk weer geld bij. En dan is het goed dat we daar met elkaar kritisch naar kijken: is de onderbouwing plausibel? Deugen de plannen die we voorgelegd krijgen? Hadden we dit eerder in beeld kunnen en moeten hebben?

Maar ik heb een nog veel fundamenteler bezwaar. Ik mag niet zeggen hoe hoog de overschrijding is. Daarop is geheimhouding opgelegd. En alleen de gemeenteraad kan die geheimhouding opheffen. Het bedrag van € 9 miljoen was openbaar. De verdubbeling was openbaar. Alleen de stijging die we nu voorzien is opeens geheim. Ik kan de logica hier achter niet ontdekken.

Ik stel me zo voor dat er in het gemeentehuis ergens een grote dobbelsteen staat. Als je een voorstel hebt gemaakt dan moet je langs die dobbelsteen. Als je een oneven aantal gooit dan is de bijlage openbaar en als je even gooit, dat rust er geheimhouding op. In mei vorig jaar wees mijn collega van het CDA, Danielle van Deutekom, er fijntjes op dat bij de Wolfskamer sommige tekeningen geheim waren en andere tekeningen weer niet. In dezelfde commissievergadering bespraken we de kostenoverschrijding van de Oost-West-as. De cijferopstelling in het rapport van de advocaat was openbaar, maar een gemeentelijk overzicht, dat hier marginaal van afweek, was dan weer geheim.

Vorig jaar nog bij het Zeezichtdossier heb ik op deze site mijn vraagtekens gezet bij het feit dat alle bijlagen geheim waren verklaard. Alsof alles concurrentiegevoelige informatie is. En deze zomer nog gaven we invulling aan een omvangrijk investeringsprogramma. Alle cijfers waren geheim verklaard. Ik heb daar in een bijdrage aangegeven dat ik dat onwenselijk vond. Het college heeft toen alsnog een openbare bijlage gemaakt.

Onze inwoners hebben er recht op om te weten waar het belastinggeld naar toe gaat en welke keuzes daarbij worden gemaakt en dat kan nu niet. Ik ga daarom het college vragen om  de cijfers (al dan niet gecomprimeerd) openbaar te maken.

Maar eerlijk gezegd: deze interventie had niet nodig moeten zijn. Als je voor het Openbaar Bestuur werkt, dan is  transparantie en openbaarheid een groot goed. Dat moet in je professionele DNA zitten.   Ik hoop nog steeds ergens in het gemeentehuis de dobbelsteen te ontwaren. Dat stelt mij dan nog in zoverre gerust, want het alternatief is namelijk veel zorgwekkender: want dat zou er op neerkomen dat ze in het gemeentehuis een broertje dood hebben aan openbaarheid, transparantie en uitlegbaarheid naar onze inwoners.