De VVD heeft politiek een roerige week achter de rug. Vorige
week schaarde de Eerste-Kamer-fractie van de VVD zich achter de omstreden
spreidingswet van onze staatssecretaris Eric van den Burg. De Tweede
Kamerfractie had zich nog tegen dit wetsvoorstel uitgesproken en ook in ons
verkiezingsprogramma had de VVD zich tegen de spreidingswet in zijn huidige
vorm uitgesproken. Sterker nog, vorige maand wilde de Tweede Kamerfractie van
de VVD de Eerste Kamer oproepen om het wetsvoorstel maar niet te behandelen.
Dat brengt ons ook bij het vraagstuk hoe we ons als gemeente
gaan opstellen nu de spreidingswet binnenkort van kracht is. Nu staat Eric van
den Burg niet onmiddellijk met een bus met asielzoekers op de stoep. Daar gaan
nog wel een aantal stappen aan vooraf. De provincies krijgen een taakstelling
en die moeten dat verder in overleg met de gemeenten gaan invullen. Als
gemeenten uiteindelijk niet willen meewerken dan heeft het Rijk een dwangmiddel
achter de hand en kan het de gemeenten verplichten om mee te werken.
Persoonlijk vind ik een dergelijk dwangmiddel indruisen
tegen de gemeentelijke autonomie. De gemeente is binnen het kader van de wet
baas binnen zijn eigen grondgebied. Het Rijk heeft een aantal jaren geleden grootschalige
asielzoekerscentra afgestoten. Nu er sprake is van een crisis mogen de
gemeenten het oplossen. Dan betaal je lokaal de prijs voor falend rijksbeleid.
In Huizen hebben we onze verantwoordelijkheid genomen. We
hebben ingestemd met een tijdelijke opvang van maximaal 200 asielzoekers in de
Haven. Maar de haven is daar niet voor bedoeld. Dat kan ook niet anders dan een
tijdelijke situatie zijn. Daarnaast hebben we ook Oekraïense vluchtelingen
ruimhartig opgevangen. De nieuwe opvangvoorzieningen op het Ellertsveld heeft
ook nogal wat weerstand opgeroepen bij de buurt. Dat laat eens te meer zien dat
er lokaal geen gemakkelijke oplossingen zijn om nog meer opvang te faciliteren.
Ik denk dat het verstandig is dat gemeente Huizen een pas op
de plaats maakt. In Den Haag hebben de formerende partijen er geen geheim van
gemaakt dat ze deze spreidingswet niet zien zitten. Het lijkt me dan ook niet
meer dan logisch om de uitkomsten van de kabinetsformatie af te wachten. Als
het nieuwe kabinet bijvoorbeeld zou besluiten om gemeenten niet te verplichten,
dan is dat een duidelijk signaal richting de gemeenten en dan geeft dat ook
meer vrijheid om lokaal een eigen afweging te maken.
Als het nieuwe kabinet de spreidingswet onverkort handhaaft,
dan zal ook de gemeente Huizen, net als alle andere gemeenten, zich aan de wet
moeten houden. We hebben de wetten niet voor het uitkiezen. In andere gemeenten
willen ze daar nog wel eens anders over denken. Zo wil Utrecht een veel
ruimhartiger kwijtscheldingsbeleid voeren dan wettelijk is toegestaan. Dan
bevind je je op een hellend vlak.
Maar voorlopig lijkt het me verstandig dat we als gemeente
even een pas op de plaats maken. We leveren al een substantiële bijdrage aan de
opvangproblematiek: de huisvesting van statushouders, de opvang van Oekraïense
vluchtelingen en de tijdelijke opvang van de asielzoekers in de haven. Ook dat
moeten we meewegen in de bijdrage die we willen en kunnen leveren.