Het
nieuwe college is nu echt van start. Met name Karin van Werven kreeg niet de
kans om zich even rustig in te werken. Ze mocht meteen aan de slag met een
dossier dat net voor de zomervakantie de gemoederen nogal bezig had gehouden:
De asielboot.
Over
de aanleiding is in de media al genoeg geschreven. Op het allerlaatste moment
kwam er voor de zomervakantie een voorstel van het college om spelregels op te
stellen voor de plaatsing van een “Asielboot”, voor het geval de COA tijdens de
zomermaanden een dergelijk verzoek zou doen aan de gemeente Huizen.
Wij
stelden ons op het standpunt dat we even de tijd moesten nemen om de goede
informatie op tafel te krijgen en het voorstel goed te wegen. Zeer tot
ongenoegen van partijen als PvdA en Groen Links. Er werd nog geprobeerd om mij
het buitenslapen van vrouwen en kinderen in de schoenen te schuiven. Voor die
verantwoordelijkheid heb ik vriendelijk bedankt. Anders dan bij de opvang van
Oekraïners en de huisvesting van statushouders hebben we het hier niet over een
gemeentelijke taak, maar over een rijkstaak. Dit zal in de nabije toekomst gaan
veranderen. En zonder de inzet van gemeenten lossen we de problemen in Ter Apel
niet op. Maar als raadslid zijn we besteld om lokale problemen op te lossen. En
daar ligt ook onze verantwoordelijkheid. Straks wordt mij ook nog het
uiteengaan van Nick en Simon verweten. Het moet niet gekker worden. Bovendien
als je niet zorgvuldig investeert in draagvlak, dan oogst je alleen maar
onverdraagzaamheid. Kijk maar wat er nu in Tubbergen gebeurt. Een ruime
meerderheid was het voor de zomervakantie met ons eens. Dus we spraken af dat
we op 25 augustus opnieuw bij elkaar zouden komen om een afweging te maken.
Een
aantal dagen na ons debat kwam de Volkskrant met een opvallende analyse. De
problemen in Ter Apel worden mede veroorzaakt door het feit dat veel gemeenten
in ons land achterlopen met het huisvesten van Statushouders. Dat zijn mensen
die hier mogen blijven. Deze mensen verblijven noodgedwongen te lang in de
centra. De gemeenten stellen daar onvoldoende woningen voor beschikbaar, waardoor
er geen plek is voor nieuwe instroom. Ongeveer 200 gemeenten voldoen niet aan
hun taakstelling. Huizen behoort tot de gemeenten die wel voldoet aan deze
taakstelling. Maar gemeenten als Utrecht en Amsterdam, toch niet de meest
rechtse gemeenten, hebben forse achterstanden. Dus als je al ergens je pijlen
op moet richten, dan is dat niet de VVD-Huizen.
Naar
gisteren bleek was het college op 7 juli ook niet helemaal volledig geweest. We
zouden kaders moeten opstellen voor het geval COA ons een verzoek zou doen.
Naar gisteren bleek is daar geen sprake van geweest. Het zou gaan om een aanbod
van Huizen en geen reactie op de vraag. Karin van Werven liet daar geen
misverstand over bestaan. Ik had liever gezien dat het college van meet af hier
duidelijk over was geweest.
De
opvang in het begin van het jaar is goed verlopen. Daar is bijna iedereen het
wel over eens. Wij wilden eerst een duidelijk beeld hebben of we er van uit
kunnen en mogen gaan dat dat opnieuw het geval is. Is het nog steeds haalbaar en draagbaar. Ook
nu we in onze gemeente een substantieel aantal Oekraïense vluchtelingen
opvangen. Karin van Werven had haar huiswerk goed gedaan. Ze had de tijd genomen
om ons betere informatie te verschaffen. om een zorgvuldige afweging te maken.
En niettemin blijven er ook zorgen. Maar op enig moment moet je ook een besluit
durven nemen. Als er een politieke wil is, dan kan er heel veel. Als er geen
politieke wil is, dan kan er niets. De democratie is sterker dan de
bureaucratie.
Ik
heb namens de VVD aangegeven dat wanneer het haalbaar en draagbaar is, dan nemen
we onze verantwoordelijkheid. En als je kijkt naar wat er op de mat is gelegd,
dan liggen er geen feiten en omstandigheden op tafel die aanleiding geven tot
een “nee” van onze kant. Het is de bijdrage die wij leveren aan de oplossing
van de huidige crisis. Maar wat haalbaar en draagbaar is, kent ook in onze
gemeente zijn grenzen. We hebben de periode afgegrendeld op maximaal zes
maanden.
Als gemeenteraadslid
sta ik voor de gemeentelijke autonomie. Binnen het kader van de wet ben je als
gemeente de baas binnen je eigen gemeentegrenzen. En vanuit dat perspectief
vind ik het ingrijpen van de staatsecretaris, hoewel hij van onze partij is,
een dieptepunt. Het ingrijpen in Tubbergen is een uitnodiging voor
onverdraagzaamheid.
Het
wordt hoog tijd dat de rijksoverheid werk maakt van zijn eigen zorgplicht. Daar
zijn ze voor besteld. En of je het nou oplost langs een restrictief
toelatingsbeleid of door meer opvangcapaciteit. Dat is een andere discussie.
Maar als je als rijkoverheid de
consequenties bij de lokale
samenleving legt en de lokale democratie ook nog eens buitenspel zet, dan
verlies je ieder gezag. Ik ben wel eens trotser op mijn partij geweest.
Ging
het nu dan allemaal in pais en vree. Niet helemaal. Zo nu en dan gebruikten we
over en weer nog wat grote woorden. De burgemeester deed nog een beroep op ons
om ons in de emotie niet te laten meeslepen. Die oproep haalde de scherpe kantjes
er wel van af, maar kon het toch niet helemaal voorkomen. Maar de scherpe toon
had nog een positief bijeffect, zo concludeerde ik na afloop met een paar
collega-raadsleden. De tijd dat de opvangdiscussie gekaapt werd door partijen
die iedere kritische vraag of kanttekening afdoen als xenofobe of
extreemrechtse uitlatingen is echt voorbij. Dat wordt nu wel breed gezien als
een zwaktebod. En dat is een groot goed. Laten we er nu voor waken dat de toon
niet doorslaat naar de andere kant.
Al
met al nemen we onze verantwoordelijkheid en dragen we bij aan de oplossing van
een groot maatschappelijk probleem. Maar tegelijkertijd moeten we ook erkennen
dat wat we lokaal aankunnen ook zijn grenzen kent. Op vrijdag 26 augustus werd
bekend gemaakt dat gemeenten 20.000 woningen beschikbaar moeten stellen voor
asielopvang. Het is nog niet duidelijk hoe dat ingevuld gaat worden. Maar dat
gemeenten een lastige boodschap hebben te brengen aan mensen die al jaren op
een wachtlijst staan, is wel duidelijk.